Jak wybrać odpowiednią metodę antykoncepcyjną?

Wybór odpowiedniej metody antykoncepcyjnej to decyzja, która może mieć duży wpływ na zdrowie, samopoczucie i życie seksualne. Dla wielu osób jest to również kwestia odpowiedzialności, zarówno za siebie, jak i za ewentualnych partnerów. W artykule przedstawimy, jakie metody antykoncepcyjne są dostępne, czym kierować się przy ich wyborze oraz jaką rolę w tym procesie odgrywa tzw. „erecepta”.

Rodzaje metod antykoncepcyjnych

Na rynku dostępnych jest wiele metod zapobiegania ciąży, które różnią się skutecznością, sposobem działania oraz wpływem na organizm. Do najczęściej wybieranych należą:

a) Metody hormonalne

Metoda hormonalna to antykoncepcja dla kobiet, działająca na zasadzie regulacji poziomu hormonów, co powoduje m.in. zahamowanie owulacji, zmianę konsystencji śluzu szyjkowego, a także zmiany w błonie śluzowej macicy.

• Tabletki antykoncepcyjne: To najpopularniejsza forma hormonalnej antykoncepcji. Zawierają one syntetyczne hormony (estrogen i progestagen lub tylko progestagen), które hamują owulację.
• Plastry antykoncepcyjne: Naklejane na skórę, uwalniają hormony do organizmu przez kilka dni.
• Iniekcje hormonalne: Podawane co 3 miesiące, zawierają hormony, które zapobiegają owulacji.
• Implanty: Umieszczane pod skórą, działają przez kilka lat, uwalniając hormony do organizmu.

b) Metody mechaniczne

Metody mechaniczne zapobiegają przedostaniu się plemników do macicy. Należą do nich:

• Prezerwatywy: Jedna z najpopularniejszych metod, dostępna zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet. Oprócz zapobiegania ciąży chroni również przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
• Wkładki domaciczne (IUD): Małe urządzenie, które wprowadza się do macicy, gdzie działa przez kilka lat, zapobiegając zapłodnieniu.
• Kapturki i pierścienie dopochwowe: Również stanowią fizyczną barierę dla plemników.

c) Metody naturalne

Naturalne metody antykoncepcyjne opierają się na obserwacji cyklu menstruacyjnego oraz metodach kalkulacji dni płodnych. Należą do nich:

• Metoda kalendarzykowa: Opiera się na obliczaniu dni płodnych na podstawie długości cyklu.
• Metoda temperatury: Polega na codziennym mierzeniu temperatury ciała, co pozwala na wyznaczenie dni, w których występuje owulacja.

d) Metody chirurgiczne

Metody chirurgiczne to trwałe rozwiązania dla osób, które nie planują już posiadania dzieci.

• Sterylizacja kobiet i mężczyzn: Zabieg, który powoduje trwałe pozbawienie możliwości zapłodnienia (podwiązanie jajowodów u kobiet, wazektomia u mężczyzn).

Czynniki wpływające na wybór metody antykoncepcyjnej

Wybór metody antykoncepcyjnej zależy od wielu czynników. Oto najważniejsze z nich:

a) Skuteczność

Każda metoda ma różny poziom skuteczności. Niektóre są niemal stuprocentowo pewne (np. sterylizacja, implanty, wkładki), inne mogą wymagać większej uwagi i konsekwencji (np. tabletki, metody naturalne).

b) Preferencje osobiste i styl życia

Osoby prowadzące aktywny tryb życia mogą preferować metody, które nie wymagają codziennego pamiętania, jak np. implanty czy wkładki domaciczne. Z kolei osoby, które nie chcą ingerować w swój organizm hormonami, mogą wybierać metody mechaniczne lub naturalne.

c) Problemy zdrowotne

Niektóre metody mogą być niewskazane w przypadku określonych problemów zdrowotnych, np. nadciśnienia, chorób wątroby czy problemów z krzepliwością krwi. W takich przypadkach lekarz dobierze odpowiednią metodę lub zaproponuje alternatywne rozwiązanie.

d) Koszt

Część metod (np. prezerwatywy, tabletki) jest stosunkowo tania, podczas gdy inne (np. wkładki, implanty) mogą wiązać się z większymi kosztami początkowymi. Koszt może być również istotny, gdy chodzi o dostępność różnych metod w publicznych i prywatnych placówkach medycznych.

E-recepta a wybór metody antykoncepcyjnej

E-recepta to forma recepty elektronicznej, która umożliwia pacjentom szybki dostęp do leków bez konieczności wizyty w przychodni. W Polsce dostępna jest tzw. e-recepta na antykoncepcję hormonalną. Dzięki temu rozwiązaniu, kobiety mogą uzyskać dostęp do tabletek antykoncepcyjnych, bez konieczności tradycyjnej wizyty u ginekologa, o ile wcześniej miały już wykonaną wizytę kontrolną. Wystarczy, że lekarz wypisze e-receptę na internetowej platformie, a pacjentka odbierze lek w aptece.

Choć e-recepta jest ogromnym udogodnieniem, nie zastępuje ona pełnej konsultacji lekarskiej, w ramach której lekarz oceni stan zdrowia pacjentki i dobierze najlepszą metodę antykoncepcji. Warto pamiętać, że e-recepta jest dostępna dla osób, które już stosowały daną metodę i nie mają przeciwwskazań do jej stosowania. W przypadku wyboru nowej metody antykoncepcyjnej, nadal wymagana jest wizyta u lekarza.