Nieregularna miesiączka, wciąż przybywające kilogramy czy trądzik – to może oznaczać, że masz policystyczne jajniki. Co jeszcze warto o nich wiedzieć i jak je leczyć?
PCOS, czyli zespół policystycznych jajników, to problem, z którym zmaga się wiele kobiet. Niektóre jednak nie wiedzą, że go mają, gdyż nie potrafią rozpoznać objawów. A leczenie jest bardzo ważne, zdarza się, że z powodu nieleczonego PCOS dochodzi nawet do niepłodności.
Powodem zespołu policystycznych jajników jest zazwyczaj brak równowagi hormonalnej. Dolegliwość pojawia się gdy przysadka mózgowa produkuje zbyt dużo hormonu LH i PSH. Następstwem jest to, że w jajnikach pojawia się więcej niedojrzałych pęcherzyków Graafa. Skutkiem jest brak owulacji, nie powstaje ciałko żółte, ani nie wzrasta progesteron we krwi.
Brak regularnych miesiączek jest właśnie spowodowany niedoborem progesteronu. Z kolei duża ilość pęcherzyków Graafa przyczynia się do produkcji androgenów i zbyt intensywnego owłosienia.
Co ciekawe, jak wynika z różnych badań, współcześnie na zespół policystycznych jajników cierpi nawet 12% kobiet. Liczba ta może być jednak zaniżona, gdyż niektóre kobiety nie zgłaszają się do lekarza, ignorując objawy i uznając, że „taka ich uroda”.
Jakie są objawy PCOS? Najpopularniejsze z nich to nieregularne lub bardzo skąpe miesiączki. Kobiety zauważają, że zaczynają przybierać na wadze, co jest nieuzasadnione, np. nie jedzą więcej, prowadzą podobny tryb życia jak wcześniej itp. Do tego często pojawia się trądzik, zazwyczaj na plecach oraz klatce piersiowej i nadmierne owłosienie (nie tylko na twarzy, ale też plecach, udach czy pośladkach). Często występuje nadciśnienie, włosy się przerzedzają, wzrasta też poziom cukru we krwi. Podczas badania USG lekarz może dostrzec mikrotorbiele. Kobiety, które zmagają się z zespołem policystycznych jajników, mają też trudności z zajściem w ciążę.
Chcąc upewnić się, czy faktycznie chorujemy na PCOS, należy udać się do ginekologa-endokrynologa. Wykona on USG dopochwowe oraz zaleci badanie poziomu hormonów we krwi. Jeśli podczas USG okaże się, że jest dużo malutkich pęcherzyków w jajnikach, to można mieć pewność, że mamy do czynienia z zespołem policystycznych jajników.
Leczenie PCOS jest dość trudne. Dawniej usuwano część jajników, dzisiaj tej metody się już raczej nie stosuje. Kobieta na początku musi zrzucić nadwagę, do tego konieczna jest rezygnacja z papierosów. Nikotyna sprawia bowiem, że produkuje się więcej androgenów.
Podstawą jest także hormonoterapia, która ma przywrócić regularność cyklu. Zazwyczaj stosowane są środki antykoncepcyjne, które mają obniżyć poziom LH oraz androgenów w jajnikach.
Niestety, leczenie hormonalne może trwać nawet kilka lat. Czasem przerwanie terapii po kilku miesiącach pozwala kobiecie zajść w ciążę, ale nie zawsze, zdarza się, że konieczne jest podanie leków stymulujących jajeczkowanie. Ważne jest to, by być pod ciągłą opieką specjalisty, który odpowiednio pokieruje całym leczeniem.
Zdj. główne: JESHOOTS.COM/unsplash.com
